The Medicinal Plants of the Subgenus Protanthium (Genus Kaempferia, Family Zingiberaceae) in Thailand and Laos

Abstract

The medicinal plants in subgenus Protanthium, genus Kaempferia are belonged to the family Zingiberaceae which contain 60 species worldwide. Their locations included the tropical areas of Africa, India, South-East Asia with the center of distribution reported in Thailand. Many medicinal plants in this genus have the potential which can be researched and developed into useful things. This study aimed to study taxonomy, palynology and molecular information of subgenus Protanthium (genus Kaempferia, family Zingiberaceae) in Thailand and Laos. The subgenus was revised based on investigation of herbarium specimens and living specimens in their natural habitats. The results revealed the subgenus Protanthium containing 13 species in Thailand and 1 species in Lao. In total 14 species found in this study, there are 8 species which were newly reported for the first time. They were K. doisaketensis Picheans., Meechonk. & Yupparach, K. grandis Picheans. & Meechonk., K. kamolwaniae Picheans., Meechonk. & Wongsuwan , K. kanchanaburiensis Picheans., Meechonk. & Phokham, K. nakhonsawanensis, Picheans., Meechonk. & Yupparach., K. occidentalis Picheans., Meechonk. & Phokham, K. takensis Picheans. & Meechonk. and K. uttaraditensis Picheans. & Meechonk. Special emphasis was made on the K. uttaraditensis that its flora was very fragrant and bloomed at night, making this plant as a potential medicinal species. Keys to the species with botanical description, distribution, and illustrations of all taxa are provided. The results of palynology found that the pollen grains are subspheroidal shapes and smooth exine all species. Phylogenetic tree of 9 taxa found in Thailand and Laos were also constructed, and the results confirmed morphological determination.

พืชสมุนไพรสกุลย่อยโพรแทนเทียม สกุลเปราะหอมเป็นพืชในวงศ์ขิง มีราว 60 ชนิดในโลก พบกระจายพันธุ์จากเขตร้อนของแอฟริกา อินเดีย ถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยมีศูนย์กลางของความหลากหลายอยู่ที่ประเทศไทย พืชสมุนไพรในสกุลนี้มีศักยภาพที่จะทำวิจัยและพัฒนาให้เกิดประโยชน์ต่อไป การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา อนุกรมวิธาน เรณูวิทยา เชิงโมเลกุลของพืชสมุนไพร ในสกุลย่อยโพรแทนเทียม สกุลเปราะหอม วงศ์ขิงในประเทศไทยและลาว สกุลย่อยนี้เป็นการศึกษาทบทวนเชิงอนุกรมวิธานโดยการศึกษาตัวอย่างแห้งและตัวอย่างสดในธรรมชาต ผลการศึกษาพบว่าในประเทศไทยมีพืชสกุลนี้ 13 ชนิด ในประเทศลาวมี 1 ชนิด รวมทั้งสิ้น 14 ชนิด ในจำนวนนี้เป็นชนิดใหม่ 8 ชนิด คือ K. doisaketensis Picheans., Meechonk. & Yupparach, K. grandis Picheans. & Meechonk., K. kamolwaniae Picheans., Meechonk. & Wongsuwan, K. kanchanaburiensis Picheans., Meechonk. & Phokham, K. nakhonsawanensis, Picheans., Meechonk. & Yupparach., K. occidentalis Picheans., Meechonk. & Phokham, K. takensis Picheans. & Meechonk. และ K. uttaraditensis Picheans. & Meechonk.. ที่พิเศษพบว่า K. uttaraditensis มีดอกออกกลางคืนและมีกลิ่นหอมมาก สมุนไพรชนิดนี้อาจจะมีองค์ประกอบทางเคมีที่มีศักยภาพที่จะเป็นยาต่อไป ในรายงานผลการศึกษานี้ได้จัดทำรูปวิธานจำแนกชนิด คำบรรยายลักษณะทางพฤกษศาสตร์ การกระจายพันธุ์ ภาพวาดลายเส้นและภาพถ่ายประกอบทุกชนิด ส่วนการศึกษาทางเรณูวิทยาพบว่าละอองเรณูทุกชนิด มีลักษณะกึ่งกลม ผิวด้านนอกเรียบ คล้ายกันในทุกชนิด และจากการศึกษาความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการของพืชสมุนไพรสกุลนี้จำนวน 9 ชนิด ผลที่ได้ยืนยันว่าพืชแต่ละชนิดมีความแตกต่างกันในระดับชนิด ซึ่งสอดคล้องกับการใช้เกณฑ์ทางสัณฐานวิทยาเพื่อจำแนกพืชแต่ละชนิด