The Relationships between Health Beliefs, Self- Efficacy and Coronary Heart Disease Prevention Behaviors among Patients with Uncontrolled Hypertension

Abstract

Hypertension is a major cause of coronary heart disease that can be prevented if the patients have appropriated health behaviors. This descriptive correlation research aimed to examine the relationships between health beliefs about coronary heart disease, perceived self-efficacy in coronary heart disease prevention and coronary heart disease prevention behaviors among patients with uncontrolled hypertension. The sample group consisted of 80 patients who visited the Non-Communicable Disease Clinic, Samakkhi Community Health Center, Mahasarakham Hospital and were randomly assigned to the study using a table random number. The research instruments included questionnaires of 1) perceived susceptibility of the risk with coronary heart disease, perceived severity of coronary heart disease, perceived benefits of coronary heart disease prevention practices, and perceived barriers of coronary heart disease prevention practices with reliability coefficients of .86, .74, .73, and .71 respectively 2) perceived self-efficacy in coronary heart disease prevention and 3) the coronary heart disease prevention behaviors which had a reliability of .72 and .70 respectively. Data were analyzed using frequencies, percentages, means, standard deviations, and Pearson' product-moment correlation coefficients.

The results showed the following:

1. The patients had mean scores of perceived susceptibilities of the risk with coronary heart disease, perceived severity of coronary heart disease, perceived benefits of coronary heart disease prevention practices, and perceived self-efficacy in coronary heart disease prevention at a moderate level and had mean score of perceived barriers of coronary heart disease prevention practices at a high level.

2. Perceived susceptibility of the risk with coronary heart disease, perceived benefits of coronary heart disease prevention practices, and perceived self-efficacy in coronary heart disease prevention had a positively significantly correlated with coronary heart disease prevention behaviors (r = .19, r = .50, and r = .71 respectively, p < .05). Perceived barriers of coronary heart disease prevention practices had a negatively significantly correlated with coronary heart disease prevention behaviors (r = - .59, p < .05) and perceived severity of coronary heart disease did not correlate with coronary heart disease prevention behaviors (r = .14, p > .05)

The results of the study indicated that perceived susceptibility of the risk with coronary heart disease, perceived benefits of coronary heart disease prevention practices, perceived barriers of coronary heart disease prevention practices, and perceived self-efficacy in coronary heart disease prevention, were related to coronary heart disease prevention behaviors among patients with uncontrolled hypertension. Therefore, healthcare providers should create strategies to promote health beliefs in the areas mentioned above and self-efficacy for these patients to perform appropriate behaviors to prevent coronary heart disease.

โรคความดันโลหิตเป็นสาเหตุที่สำคัญของโรคหลอดเลือดหัวใจที่สามารถป้องกันได้หากผู้ป่วยปฏิบัติได้เหมาะสม การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยายแบบหาความสัมพันธ์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการป้องโรคหลอดเลือดหัวใจกับพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่มารับบริการที่คลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองสามัคคี โรงพยาบาลมหาสารคาม จำนวน 80 ราย คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มแบบง่าย โดยใช้ตารางเลขสุ่ม เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย 1) แบบสอบถามการรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้ความรุนแรงของโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้ประโยชน์จากการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ และการรับรู้อุปสรรคจากการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ มีค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ .86, .74, .73 และ .71 ตามลำดับ 2) แบบสอบถามการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ 3) แบบสอบถามพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ มีค่าความเชื่อมั่น เท่ากับ .72 และ .70 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน

ผลการวิจัยสรุปว่า

1. ผู้ป่วยมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้ความรุนแรงของโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้ประโยชน์จากการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ และการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจอยู่ในระดับปานกลาง และมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้อุปสรรคจากการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจอยู่ในระดับสูง

2. การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือด การรับรู้ประโยชน์จากการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ และการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิตที่ระดับ .05 (r = .19, r = .50, และ r = .71) การรับรู้อุปสรรคจากการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจมีความสัมพันธ์ทางลบกับพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r = - .59) และการรับรู้ความรุนแรงของโรคหลอดเลือดหัวใจไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ (r = .14, p > .05)

ผลการวิจัยพบว่า ความเชื่อด้านสุขภาพ ด้านการรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้ประโยชน์จากการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ การรับรู้อุปสรรคจากการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ และการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ ดังนั้นผู้ให้บริการด้านสุขภาพควรหาแนวทางเพื่อส่งเสริมความเชื่อด้านสุขภาพในด้านดังกล่าวและการรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจเพื่อให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจที่เหมาะสมต่อไป