Isan Adobe Houses : Models and Utilization

Abstract

Housing is one of four basic human needs and very important for living. However, to have a house, one has to work all his life to get the money to pay for that house. Adobe houses provide a choice for people who want to own a low-cost and is friendly to the environment. Adobe houses are suitable for Isan weather which is hot and rainy. Each Isan adobe house could be built easily. The purpose of the research was to study the historical background, current circumstances and problems, and models and utilization of Isan adobe houses. The areas chosen for this qualitative research were located in Kalasin, Chaiyaphum and Yasothon Provinces. The field work data were collected from 69 informants who then were community leaders and the ones that lived in adobe houses. The research tools used were participant observations, indeph interviews and focus-group discussion. The results were as follows:

On the historical background of the Isan adobe houses, the study found that Chinese merchants who immigrated to Thailand brought the idea how to build adobe houses. The extension of railroad from Bangkok to Nakhon Ratchasima also allowed those Chinese merchant immigrants to move Ubon Ratchatani and Maha Sarakham Provinces. At first, some of the Chinese merchants tried to introduce how to build adobe houses to local residents, but they were not successful. Nevertheless, some Chinese merchants went ahead building some adobe houses for themselves. Later, almost all of the adobe houses built earlier were torn down for utilization and land improrement reasons. Only a few were left to be seen in Maha Sarakham Province. Currently, building adobe houses in Isan was introduced by a young man, then, from Yasothon Province. He was inspired by seeing the adobe houses built and utilization by American Indians in the United States of America. He brought the idea how to build adobe houses to Yasothon, his hometown, and began building his earthen house there. The adobe houses were popular throughout Thailand. Adobe houses, according this builder, could last for a long time. The house could be built and fixed by its owner. The house could keep the temperature inside the house cool, were friendly to the environment and could be built in accordance with the owner's idea and imagination. As for models of the adobe houses, the study found that there were both one storey and double-storey houses. The difference between the two adobe house models was that the walls of the frist floor of each double-storey house were made twice thicker than the ones on the second floor.

Concerning the utilization of the adobe houses, the study found that any adobe house could be used as church, monk's residence, sermon hall, art gallery, multi-purpose building, library, learning center, home, resort, coffee shop, restaurant, grocery store, rice keeper, and toilet. Moreover, each adobe house builder who built his own house could experience a mental cleaning, decrease own greed, become a volunteer, obtain a simple life and self-help.

บ้านเป็นหนึ่งในปัจจัยสี่ ที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ แต่การมีบ้านสักหลัง เป็นเรื่องที่ต้องหาเงินทั้งชีวิต บ้านดินถือเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง ที่จะช่วยให้เรามีบ้านต้นทุนต่ำ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เหมาะกับสภาพอากาศในภาคอีสาน คือร้อนจัดและฝนตกชุกและสามารถสร้างเองได้ง่ายๆ โดยมีวัตถุประสงค์ของงานวิจัย เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมา สภาพปัจจุบัน ปัญหา รูปแบบ และการใช้สอยบ้านดิน ในพื้นที่วิจัย 3 จังหวัด คือ จังหวัดกาฬสินธุ์ จังหวัดชัยภูมิ และจังหวัดยโสธร ผู้วิจัยได้เก็บข้อมูลจากกลุ่มผู้นำชุมชน และกลุ่มสมาชิกชุมชนที่อาศัยบ้านดิน จำนวน 69 คน โดยวิธีการสังเกต สัมภาษณ์เชิงลึก และสนทนากลุ่ม ในการวิจัยเชิงคุณภาพ

ผลการศึกษาพบว่า บ้านดินอีสานมาพร้อมกับการอพยพของชาวจีนที่มาค้าขาย พร้อมการขยายตัวของทางรถไฟ สายโคราชและกรุงเทพฯ และการขยายตัวของคนจีนตามจังหวัดอุบลราชธานี และจังหวัดมหาสารคาม และได้นำความรู้เรื่องบ้านดิน มาเผยแพร่ แต่ไม่ได้รับความนิยม จนกระทั่งอาคารดินในสมัยนั้นถูกรื้อถอนเกือบหมด เพื่อประโยชน์การใช้และพัฒนาพื้นที่ ซึ่งยังพบได้ที่จังหวัดมหาสารคาม อย่างไรก็ตามบ้านดินอีสานในปัจจุบันเกิดจากแรงบันใจของหนุ่มยโสธร ประทับใจที่พักอาศัยที่สร้างด้วยดินของชาวอินเดียแดงในสหรัฐอเมริกา และได้นำความรู้มาเริ่มต้นสร้างบ้านดินที่จังหวัดยโสธร ได้รับความนิยมและเผยแพร่ไปทั่วประเทศ บ้านดินอายุยืน สร้างและซ่อมได้เอง ควบคุมอุณหภูมิภายในเหมาะสม เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม รูปแบบตามแนวคิดและจิตนาการของผู้สร้าง จึงพบรูปแบบบ้านดิน มีบ้านชั้นเดียว และสองชั้น โดยบ้านสองชั้นต่างจากบ้านชั้นเดียวคือผนังชั้นล่างมีความหนามากกว่าผนังชั้นบนหนึ่งเท่า

ส่วนการใช้สอยบ้านดิน ใช้เป็นโบสถ์ดิน กุฎิดิน ศาลาการเปรียญ หอศิลป์ อาคารเอนกประสงค์ ห้องสมุด ศูนย์การเรียนรู้ บ้านพักอาศัย รีสอร์ทดิน ร้านกาแฟ ร้านอาหาร ร้านขายของชำ เสวียนเก็บข้าว ยุ้งข้าว และห้องสุขา นอกจากนี้ผู้สร้างและอาศัยบ้านดินด้วยตนเองจะช่วยขัดเกาจิตใจ ลดกิเลส มีจิตอาสา มีความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายและพึ่งพาตนเองได้