Phenomena of Rsis : Beliefs, Adaptation and Identity Construction in the Context of Modern Isan Society

Abstract

This research aims to study 1) Beliefs and identity of Rsis at appear in scriptures 2) Phenomena of Rsis in the Context of Isan Society 3) Adaptation and identity construction in the context of modern Isan society. The using method qualitative research from synthesis document and research related structured interview and participatory observation. The key informant group are head of the institute of Rsis in Mahasarakham, Monks have studied subjects Tham-Rsis, Local Philosophy/Elder, Academician/ Faculty of teachers, Disciple, Population at beliefs of Rsis, and non beliefs of Rsis, amount 50 person. The data analysis from documents and research and field and presentation of research results descriptive analytics. The research results showed that the.

1) Beliefs and identity of at appear in scriptures

The Rsis is bearer ordain divided into 2 genre to have the men Rsis and woman Rsis (Rsiska) in the Vedas. To Beliefs that Rsis is have a mind steady penance be proficient. Capable contact mediate between human to gods in heaven, is seer veracity in Mantra, to appear is identity to seer Rsis holy person powerful and potent into rite, is parents and is political consultant of the King to government. In Buddhism beliefs Rsis is knowledge creator the belief of gods and heaven initiate is parents or religious prophet up 10 sir, is religious for practice asceticism in the stages of life according to Ashram 4. And is identity that Rsis is parents, is teacher or knowled person pertain the great man's textbook characteristics of prophecy that is Kulupka, is powerful person and have words sacred at capable beatify or get cursed and is merciful person speak euphemistic.

2) Phenomena of Rsis in the Context of Isan Society

Phenomena in Rsis the Thai society along with the coming of Brahmanism-Hinduism and Buddhism by appear identity to recognize is legend narrative pass Legend, Note, Thai Literature, Jataka tales, folktale Thai things, and so on prior. The until appeared is Rsis neramit, The until appeared real identity. so was born community word Rsis in Mahasarakham. Then was established institute of Rsis 5 institute.

3) Adaptation and identity construction in the context of modern Isan society.

When Rsis has come in modern Isan society have shown the adjustment in 4 style is Acceptance, Refusal, Bargain, and Combination, and identity construction in the context of modern Isan society 6 identity is Identity Rsis as person dress identically identity of instructor, Identity Rsis as inheritor of knowledge tham- Rsis and rite of instructor, Identity Rsis as manufacturer sacred objects to is product, Identity Rsis as website users and social media, Identity Rsis as consultant, and Identity Rsis as social developer.

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความเชื่อและอัตลักษณ์ของฤาษีที่ปรากฏในคัมภีร์ 2) เพื่อศึกษาปรากฏการณ์ฤาษีในบริบทสังคมอีสาน และ 3) เพื่อศึกษาการปรับตัวและการประดิษฐ์สร้างอัตลักษณ์ของฤาษีในบริบทสังคมอีสานสมัยใหม่ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ จากการสังเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ เจ้าสำนักฤาษีในจังหวัดมหาสารคาม พระสงฆ์ที่ได้ศึกษาเล่าเรียนวิชาธรรมฤาษี ปราชญ์ชาวบ้าน/ผู้อาวุโส นักวิชาการ/คณาจารย์ ลูกศิษย์ ประชาชนที่มีความเชื่อฤาษี และที่ไม่มีความเชื่อฤาษี จำนวน 50 รูป/คน โดยการวิเคราะห์ข้อมูลทั้งจากเอกสารและงานวิจัยและภาคสนาม และนำเสนอผลการวิจัยด้วยการพรรณนาเชิงวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า

1. ความเชื่อและอัตลักษณ์ของฤาษีที่ปรากฏในคัมภีร์

ฤาษีก็คือผู้ที่ถือบวช แบ่งออกเป็น 2 ประเภท มีทั้งฤาษีผู้ชายและฤาษีผู้หญิง (ฤาษิกา) ในคัมภีร์พระเวท ถูกเชื่อว่า ฤาษีเป็นผู้มีจิตมั่นคงมีตบะแก่กล้า เป็นผู้ที่สามารถติดต่อสื่อกลางระหว่างมนุษย์กับเทพเจ้าบนสวรรค์ เป็นผู้หยั่งเห็นความจริงในมันตระ ยังได้ปรากฏอัตลักษณ์ให้เห็นว่า ฤาษีเป็นบุคคลศักดิ์สิทธิ์ มีฤทธิ์และมีอำนาจในการกระทำพิธีกรรม เป็นบูรพาจารย์และเป็นที่ปรึกษาทางการเมืองของพระราชาในการว่าราชการแผ่นดิน ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเชื่อว่า ฤาษีเป็นผู้สร้างความรู้ในคติความเชื่อเรื่องเทพเจ้าและการทำพิธีกรรม จนก่อเกิดเป็นบูรพาจารย์หรือศาสดาทางศาสนาขึ้น 10 ท่าน เป็นผู้ที่ออกบวชเพื่อบำเพ็ญพรตอยู่ในป่าตามหลักอาศรม 4 และยังได้ปรากฏเป็นอัตลักษณ์ว่า ฤาษีเป็นบูรพาจารย์ เป็นอาจารย์หรือท่านผู้รอบรู้ในเรื่องตำรามหาบุริลักษณพยากรณ์ศาสตร์เป็นกุลุปกะ เป็นผู้มีฤทธิ์และมีคำพูดศักดิ์สิทธิ์มีความสามารถให้พรหรือสาปแช่งได้ และเป็นผู้มีเมตตาพูดจาไพเราะ

2. ปรากฏการณ์ฤาษีในบริบทสังคมอีสาน

ปรากฏการณ์ฤาษีเข้ามาในสังคมไทยพร้อมกับการเข้ามาของศาสนาพราหมณ์–ฮินดูและพระพุทธศาสนา โดยปรากฏตนให้รับรู้เป็นตำนานเรื่องเล่า ผ่านตำนาน บันทึก วรรณคดีไทย นิทานชาดก นิทานพื้นบ้านของไทย และอื่นๆ ก่อน จนมาปรากฏเป็นฤาษีเนรมิต จนกระทั่งมาปรากฏตัวตนจริง จึงเกิดการชุมชนฤาษีโลกที่มหาสารคาม แล้วจึงได้จัดตั้งสำนักฤาษีขึ้น 5 สำนัก

3. การปรับตัวและการประดิษฐ์สร้างอัตลักษณ์ของฤาษีในบริบทสังคมอีสานสมัยใหม่

เมื่อฤาษีได้เข้ามาอยู่ในสังคมอีสานสมัยใหม่ ได้แสดงการปรับตัวใน 4 ลักษณะ คือ การยอมรับ, การปฏิเสธ, การต่อรอง, และการผสมผสาน, และยังมีการประดิษฐ์สร้างอัตลักษณ์ในบริบทสังคมอีสานสมัยใหม่ 6 อัตลักษณ์ คือ อัตลักษณ์ฤาษีในฐานะผู้แต่งกายเหมือนกับอัตลักษณ์ของครูบาอาจารย์, อัตลักษณ์ฤาษีในฐานะผู้สืบทอดวิชาธรรมฤาษีและพิธีกรรมจากครูบาอาจารย์, อัตลักษณ์ฤาษีในฐานะผู้ผลิตวัตถุมงคลให้เป็นสินค้า, อัตลักษณ์ฤาษีในฐานะผู้ใช้เว็บไซต์และสื่อสังคมออนไลน์, อัตลักษณ์ฤาษีในฐานะที่ปรึกษา, และอัตลักษณ์ฤาษีในฐานะนักพัฒนาสังคม